Asma gaztaroan
Egileak:
Irune Fernandez Rived
Ainara Iriarte RodrÃguez
Irune Tubia Barberia
Leire Zelarain Yeregui
Sanduzelai Osasun Zentroa IFR, Nafarroako Ospitale Guneko Digestibo Saila AIA, Txantrea Osasun Zentroa ITB, Burlata Osasun Zentroa LZY
Sarrera
EPIDEMIOLOGIA
13-14 urtetako umeen artean, %95 Bilbon eta %5 Iruñean. (larriak Iruñean,%1,1).
Askotan infradiagnostikatua dago.
Haurtzaroan mutilengan, gaztaroan berdin eta adinekoengan emakumeengan ematen da gehien.
Helburuak
Nerabezaroan behar berezirik dago gai honen inguruan?
Metodoak
Errebisio bibliografikoa.
Emaitzak
NERABEZAROKO ASMAREN EZAUGARRIAK
-Kirol ondorengo bronkoespasmoa.
-Faktore psikoemozionalak.
-Akaro, polen, onddo, epitelio eta abarrekiko sentsibilizazioa.
-Gaixotasunaren ukazioa.
-Tratamenduarekiko atxikipen eskasa.
DIAGNOSTIKOA
Umeengan, nagusiengan ez bezala, asmaren diagnostikoa ez da PEFaren arabera egiten, espirometria bortxatuaren bidez baizik. FEV1 eta FVC erabili ohi dira.
Diagnostiko bereizlea ahots-korden disfuntzioa, kirol osteko bronkoespasmoa (komunena), eztul sikogenoa eta hiperbentilazio-sindromearekin egin beharko dugu.
TRATAMENDUA
-Dosi berriak kalkulatu beharra.
-Hurbilagotik jarraitu beharra.
-Gaixoak gaixotasunaren ardura bere gain hartu behar du: hau ez da beti erraza izaten.
-Dosi-kopurua murrizteak hobetu egiten du tratamenduarekiko atxikimendua:
- Antileukotrienoak: Egunean dosi bakarrarekin sintomak kontrola daitezke.
- Aktibitate luzeko bronkodilatadore + kortikoide inhalatuek klinika asko hobetu dezakete (budesonida-formoterola) .
TRATAMENDUAREKIKO ATXIKIMENDUA HOBETZEKO ARAUAK
Informazio argia eta laburra eman gaixotasunari buruz.
Arnasa-aparatuan anatomia eta fisiologia laburki azaldu eta asman ematen diren aldaketak azaldu, gaixotasun honetan hazte-prozesuak duen garrantzia azpimarratuz eta ezinbestekoa den tratamendua argituz.
Lagundu dezake asmatikoak diren kirolari famatuen adibideak jartzea, haiek asmak ez duela bizitza mugatzen ohartarazteko.
Tabakoak duen garrantzia azaldu.
Tratamendu-motak azaldu, efektu sekundarioak, nola hartzen diren… Tratamendu-plana azaldu eta idatziz eman.
Ondorioak
Oso garrantzitsua da pazienteak asma zer den jakitea, gaixotasun kronikoa dela ulertzea eta luzerako tratamendua egin behar duela bereganatzea.
Mediku eta pazientearen arteko harremana hurbila izatea garrantzitsua da.
Normalean gazteekin denbora gutxiago ematen da kontsultan eta asko ezdira joan ere egiten. Diagnostikatu gabe daudenen 1/3 ez da medikuarenerajoaten, askok ez diote medikuari sintomen berri ematen.
Bibliografia
Taller Asma en la Adolescencia. Manejo terapéutico del adolescente asmático. A. Escribano Montanier, G. García Hernández. Adolescente. Albacete 2005.