GIBA PREBENITZEKO XIRINGAK TRUKATZEKO PROGRAMA EUSKADIKO FARMAZIA KOMUNITARIOETAN
Egileak:
Ainhoa Oñatibia Astibia
Arantxa Arrillaga Arrizabalaga
Maria Luisa Martínez Garcia
Sonia Sanz Olmos
Antonio Arraiza Armendariz
0
Sarrera
Farmazia komunitarioa herritar guztien eskura dagoen baliabide bat da, farmazialaria duena, GIBak eragindako infekzioari buruz herritarrei aholkuak eta aholkuak emateko prestatutako profesional sanitarioa. Azken hamarkadetan, Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) farmazia komunitarioek GIBaren prebentzioarekin eta diagnostiko goiztiarrarekin lotutako hainbat programatan parte hartu dute, Osasun Sailarekin lankidetza estuan. 1991tik martxan dagoen programa horietako bat xiringak trukatzeko programa (XTP) da. XTP ez da soilik xiringaren truke batean oinarritzen; izan ere, profesional sanitarioak heziketa eskaintzen die erabiltzaileei, administrazioari lotutako kalteen prebentzioari buruz.
Helburuak
Deskribatzea zer emaitza lortu dituen XTPk, eta, zehazki, nola parte hartu duen farmazia komunitarioak programa honetan.
Metodoak
Hiesaren eta sexu-transmisiozko infekzioen planean jasotako datuen azterketa deskribatzailea egiten da. Jasotzen diren aldagaien artean xiringen urteko kontsumoa, lurraldearen, tokiaren eta modalitatearen araberako banaketa, eta programaren urteetako bilakaera daude.
Emaitzak
2008 eta 1990 artean 10.758.036 kits-xiringa banatu ziren Euskadin. Urteko kontsumoaren batez bestekoa 370.967 kits-xiringakoa da, baina azken urteetan kontsumo hori nabarmen murriztu da, eta 2018an 125.593 kits-xiringak banatu ziren. 125.593 horietatik, % 71,7 (n = 90.054) farmazietan banatu ziren, % 28,1 (n = 35.233) gobernuz kanpoko erakundeen (GKE) bidez eta% 0,2 (n = 306) espetxeetan. Farmazietan banatutako kit guztietatik, % 72 salmentan izan ziren, eta % 28 trukean. Bizkaian banatu ziren kita eta xiringa gehien (% 52,0); ondoren, Gipuzkoan (% 40,8) eta Araban (% 7,2).
Ondorioak
GIBa eta horrekin lotutako beste infekzio batzuk prebenitzeko estrategia eraginkorra da XTP. Farmazia komunitarioa baliabide egokia da osasun publikoko estrategiak garatzeko, eta farmazialaria funtsezko profesionala da GIBaren prebentzioan.