19. Osasun Jardunaldiak: Osasun Berrikuntzak
ZER DA SENDA?
Egilea: Mirentxu Goienetxe
ZER DA SENDA?
Senda irabazi asmorik gabeko elkartea da.
Gure lanak nahiz eta gizarte osoari zuzenduta egon, bereziki dolu prozesu batean dauden pertsonei laguntzea du helburu. Bi modutan egiten dugu lan, taldetan eta banakako saioak eskainiz.
Taldeak irailean antolatzen ditugu eta irekiak dira, hau da, urtean zehar jende gehiago sar daiteke taldea osatu arte.
Taldean zortzi pertsona daudenean osatutzat ematen dugu. Astean behin elkartzen gara ordu eta erdiko saioetan.
Taldeetan denetarik dago: seme-alabak. anai-arrebak eta gurasoak galdu dituztenak. baita alargunak direnak ere.
Guregana etortzean, jendeari gure lan egiteko modua azaltzen diogu eta, haien beharra aztertuta eta pertsonaren ikuspuntua kontuan hartuz.. banakako saioetara edo taldeetara joatea eskaintzen diogu.
Gaur egun lau talde daude martxan, bi astelehenetan, bat asteazkenetan eta bestea ostegunetan.
Horretaz gain,sentsibilizazio lana egiten dugu. Gure gizartean heriotza normalizatzea dugu helburu eta horretarako hitzaldak ematen ditugu Nafarroa osoan. Urtean behin heriotzari eta doluari buruzko jardunaldiak antolatzen ditugu lrunean. Bestalde web orria ere badugu,formakuntza ikastaroak antolatzen ditugu,paso den urtean liburuxka bat argitaratu genuen eta liburutegi bat ere badugu,non edonork har baitzake liburuak.
Azken bolada honetan forua martxan jartzen ari gara.
ZER DA DOLUA?
Dolua egokitzapen prozesu bat da.denok sentitzen dugu,eta maite dugun norbait hiltzen denean hausten den oreka berreskuratzeko bidea ematen digu.
Sufrimendua dakarren arren, dolua normala da, eta hildako pertsonaren presentzia fisikoa gabe bizitzen ikasten erakusten digu.
Maite dugun norbait hiltzen denean,gure parte bat doakigu harekin batera, eta hori, nahitaez, mingarria da.
Gerta liteke prozesu horretan etortzen zaizkigun pentsamenduak eta gure sentipen eta jokabideak harrigarriak iruditzea, baina egokitzapenerako erreakzioak besterik ez dira,eta normalak gainera.
Prozesu honetan zehar, pentsamendu, sentimendu eta jokabide bitxiak izan ditzakegu, baina egoerara egokitzeko beharrezko erreakzio normalak dira.
DOLU NORMALAREN ADIERAZGARRIAK W.WORDENen USTEZ.
Emozio eta sentipenak
Tristura, haserrea,errua, norberari errua bota1zea,blokeo emozionala, estura, bakardadea,ezintasuna eta amorrua,irrika,zama kentzearen arintasuna,soraiotasuna,burutik nahastea.
Jokabideak
Hildakoarekin amets egitea, hildakoaren oroigarriak ebita1zea, hasperenka ibiltzea,negar egitea, hildakoarenak ziren gauzak altxor gisa biltzea,bilatzea eta ozenki deitzea.
Zeinu fisiko eta ezagumenekoak
Nekea, kemen falta, indar falta, arnasestua, gorpu1zeko tentsioa, etengabeko buru-jarduna, ezagumena urritzea,zama bularrean eta estura eztarrian. Ahoko lehortasuna, aire falta, soinu eta zaratarik ez jasatea, nahasmendua, ezinegona, erasorako joera, norberarengandik eta errealitatetik kanpo sentizea.
Pentsamenduak
Sinesgogortasuna, nahasmendua, kezka, bat-bateko haluzinazio laburrak, presentzia sentitzea.
DOLUAREN ERRONKAK (Gaur egungo ereduak)
Aldez aurretik planteatutako hurrenkeran burutu behar diren eginkizunak azalduko ditugu, eta behin betiko "burutu" eta "itxi" behar direnak.
1.- Galeraren errealitatea onartu. Pertsona bat hiltzean, egia ez delako sentsazioa dago. Pertsona hori dagoeneko ez dagoela onartu behar da,eta ez dela inoiz itzuliko. Bizitza honetan behintzat berarekin elkartzea ezinezkoa dela barneratzea errealitatearen onarpenaren hasiera da.
2.- Emozioak eta galeraren mina landu. Mina sentitzea normala da, baita min fisikoa ere, eta min hori landu behar da. Uka1zea edo pasatzen uztea ez da egokia, depresioak sor daitezkeelako. Halakoetan, terapia beharko da.
Gure gizarteak mina eta heriotza ukatzen ditu, eta horrek traba egiten dio dolu prozesuari.
3.- Hildakoa falta den inguru batera egokitu. Bera gabe bizitzen hastea, bere eginkizunak betetzea: etxeko kontuak eramatea... Azken finean egoera aldaketa bat da,eta hazten jarraitzeko,geldirik geratu gabe, helburu berriak jarri beharko ditugu. Birsortze prozesu bat izanen da.
Doluan dauden pertsonek ez dute bakarrik hilak betetzen zituen
eginkizunen galerara egokitu behar. Beste zerbait ere onartu beharko dute: heriotzak bakoitzak bizitzari ematen dion zentzuaren parez pare jartzen gaituela.