HEZUR-GAMMAGRAFIAREN EKARPENAK EZKUTUKO HAUSTUREN IKERKETAN
Egileak: A Otondo , C Estebanez , E Goñi , C Gil
MEDIKUNTZA NUKLEARREKO ZERBITZUA, NAFARROAKO OSPITALEA
Sarrera
Kontuan izanik hezur-lesioek eragina dutela mugikortasunaren murrizketan, ezinbestekoa da ahalik eta azkarren diagnostikatu eta tratatzea.
Erradiologia da egiten den lehendabiziko proba, baina ikusi da teknika honen emaitzak normalak izan daitezkeela, zenbait hezur-lesioren lehen-lehenengo momentuetan. Kasu hauetan hezur-gammagrafia oso baliagarria gerta daiteke, alde batetik diagnostiko lasterra egiteko eta bestetik, gorputz osoko ikerketa izatean, klinikoki susmatu ere egiten ez diren hezur-lesioak aurkitu daitezkeelako.
Lan honetan, hezur-gammagrafiak erabilgarritasun handiena izan duen eremua
argitzen saiatuko gara.
Estresak eragindako hausturak: Ezaguna da erritmikoki errepikatzen den ekintza
muskular batek, hezur-lesioa sor dezakeela. Gehienbat, kirolari, dantzari profesional,
soldadu, esku-langile (administrariak, esaterako), etab.etan. ematen da. Emakumezkoetan gehiago ematen da, hilekoaren aldaketekin zerikusia izango lukeelako.
Haustura hauetako batzuk atentzio berezia beharko lukete, lesio larriagoak garatzeko duten joerarengatik: haustura osoa bihurtzea, desplazamenduaren arriskua, hezur-finkapenean atzerapena edo sasiartrosiak: femurraren burua, aurre tibia, tartsoko astragaloa, eta bigarren eta bosgarren metatartsianoak. Edozein estres-hausturatan, bai klinikoki edo bai irudien bitartez, hezur subkondralean
eta/edo kartilago artikularrean lesioa badago, patologia artikularreko arrisku
altukotzat hartu behar da, diagnostiko eta/edo tratamendurik gabe uzten bada.
Hezur-gammagrafia anormala izan daiteke aldaketa erradiografikoak agertu baino 3 aste lehenago. Modu honetan esan daiteke, ikerketa honek sentikortasun gehiago azaltzen duela estres-hausturen diagnostiko goiztiarrean.
Politraumatismoak: Kasu hauetan, gorputz osoko ikerketa egiteko duzun aukerak, klinikoki susmatu gabeko lesioak aurkitzen laguntzen du; hau oso garrantzitsua da bereziki tratu txarrak jasan dituzten umeengan, istripu larrien ondoren edo haustura sinpleetan (ezusteko erorketetan), etab.
“Intsufizientziagatiko” haustura : Hezur-metabolismoarekin erlazionatutako egoera
klinikoetan ematen da: osteoporosian, osteomalazian, hiperparatiroidismoan, etab.
Haustura pelbikoan pentsatu behar da agureen min pelbiko ulergaitzetan edo/eta ezintasuna ibiltzean ematen denean.
Lesio metastasikoetatik bereiztea garrantzitsua da. Batzuk kaptazio gammagrafikoen eredu tipikoak dituzte: bizkarrezurreko lesioak, aldakako nekrosi abaskularra, edo sakroen kaptazio simetriko bat (pinpilinpauxa-hegoen itxura).